Program profilaktyki chorób układu krążenia
Opis problemu zdrowotnego:
Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność w Polsce z tego powodu należy do najwyższych w Europie. Współczesny styl życia sprzyja niestety rozwojowi chorób układu krążenia. Do najistotniejszych czynników należą:
- nadciśnienie tętnicze krwi (wartość RR > 140/90 mmHg)
- zaburzenia gospodarki lipidowej (podwyższone stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL-cholesterolu, triglicerydów i niskie stężenie HDL-cholesterolu)
- palenie tytoniu – sprzyja chorobie wieńcowej, często towarzyszy stresowi podnoszącemu ciśnienie i powodującemu przeciążenie układu krążenia
- niska aktywność ruchowa = miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał
- nadwaga – sprzyja chorobie wieńcowej, miażdżycy i nadciśnieniu (każdy dodatkowy kilogram oznacza dla naszego serca zwiększoną pracę,
- otłuszczenie serca osłabia jego czynność i prowadzi do niewydolności)
- nieracjonalne odżywianie- sprzyja nadwadze i podwyższeniu poziomu cholesterolu we krwi
- upośledzona tolerancja glukozy
- wzrost stężenia fibrynogenu
- wzrost stężenia kwasu moczowego
- nadmierny stres
- wiek
- płeć męska
- obciążenia genetyczne
Brak profilaktyki i lekceważenie czynników ryzyka prowadzi do rozwoju chorób układu krążenia, a w efekcie do niewydolności serca.
Do kogo kierowany jest program:
Do udziału w „Programie Profilaktyki Chorób Układu Krążenia” zapraszamy kobiety i mężczyzn zadeklarowanych do lekarza NZOZ w Osielcu, którzy w tym roku ukończą lub skończyli 35, 40, 45, 50, 55 lat. Zaproszenie dotyczy osób u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia i które w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach programu (także u innych świadczeniodawców).
Badania w ramach programu:
Badania można wykonać u swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej bez skierowania, który zbada min. poziom cholesterolu i glukozy we krwi oraz oceni ryzyko zachorowań na te choroby.
Pomiar ciśnienia tętniczego
wielkość ciśnienia tętniczego krwi podaje się za pomocą 2 liczb – pierwsza – jest zawsze wyższa i oznacza ciśnienie skurczowe (czyli mierzone bezpośrednio po skurczu serca tzn., w chwili przechodzenia fali krwi przez tętnicę); – druga – jest niższa i oznacza ciśnienie rozkurczowe (mierzone, gdy fala tętna zanika)
Prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego: 120/ 80 mmHg – maksymalna wartość normy: 135/85 mmHg
O nadciśnieniu tętniczym mówimy wówczas, gdy podczas kilkakrotnych pomiarów, dokonywanych w spoczynku, ciśnienie przekracza wartości graniczne, uznane za prawidłowe. Podwyższone ciśnienie tętnicze wywołuje szereg niekorzystnych zmian w naczyniach krwionośnych, sercu, nerkach i mózgu. Nie leczone może prowadzić do udaru mózgu, choroby niedokrwiennej i zawału serca. U osób z nadciśnieniem znacznie częściej niż u ludzi z prawidłowym ciśnieniem tętniczym, występuje niewydolność mięśnia sercowego i inne choroby układu krążenia.
Określenie BMI
wskaźnik masy ciała (masę ciała w kg dzielimy przez wzrost w metrach podniesiony do potęgi drugiej – kg/m2)
- prawidłowa masa (BMI) 18,5-24,9
- nadwaga – BMI powyżej i równy 25
- stopień I otyłości: 30-34,9
- stopień II otyłości: 35-39,9
Badanie poziomu cholesterolu i trójglicerydów *
Cholesterol jest tłuszczowym związkiem chemicznym, niezbędnym do życia; powszechnie dzieli się na cholesterol dobry i zły.
- LDL – „cholesterol zły” – korzystny dla zdrowia jest niski poziom LDL. Jeśli poziom jest zbyt wysoki złogi cholesterolu odkładają się w tętnicach i dochodzi do przyspieszonej miażdżycy oraz zwężenia tętnic. Nieodpowiednia dieta obfitująca w pożywienie z dużą ilością tłuszczów zwierzęcych podwyższa stężenie cholesterolu LDL
- HDL – „cholesterol dobry”, posiada właściwości przeciwmiażdżycowe. Korzystny dla zdrowia jest wysoki poziom HDL
U niektórych osób zbyt wysoki poziom cholesterolu uwarunkowany jest genetycznie, jednak w większości przypadków wysoki poziom cholesterolu jest wynikiem wadliwego odżywiania. Badanie poziomu cholesterolu pozwala ocenić, czy w naszym organizmie nie ma zaburzeń gospodarki lipidowej. W badaniu o nazwie „lipidogram” ocenia się zwykle stężenie kilku parametrów: cholesterolu, cholesterolu HDL, cholesterolu LDL. Oprócz tych parametrów istotny jest jeszcze jeden: trójglicerydy. Nadmierne stężenie trójglicerydów zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca.
Prawidłowe wartości:
- Cholesterol całkowity – poniżej 190 mg/dl (5,0mmol/l)
- LDL cholesterol – poniżej 115 mg/dl (3,0 mmol/l)
- HDL cholesterol u kobiet – 46 mg/dl (1,2 mmol/l) i powyżej
- HDL cholesterol u mężczyzn – 40 mg/dl (1,0 mmol/l) i powyżej
- trójglicerydy (TG) – poniżej 150 mg/dl (1,7mmol/l)
* – informacje zacytowano ze strony Małopolskiego Oddziału NFZ i naszym zdaniem w zakresie dotyczącym HDL nie są one zgodne z najnowszą wiedzą medyczną
Program profilaktyki gruźlicy
Opis problemu zdrowotnego
Gruźlica jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterię – prątek gruźlicy. Źródłem zakażenia jest najczęściej chory na gruźlicę. Choroba przenosi się podczas kaszlu, kichania, odkrztuszania (odpluwania) głośnego śmiechu, mówienia (prątki wydalane są wraz z kropelkami śluzu). Zakażenie drogą powietrzną jest najczęstszym sposobem zakażenia. Jeden nie leczony chory prątkujący może zakazić w ciągu roku średnio od 10 do 15 osób.
Gruźlica jest chorobą społeczną związaną z warunkami bytowania: życia (mieszkanie, odżywianie), pracy i wypoczynku. Przyczyną rozwoju choroby u zakażonego, jest osłabienie sił obronnych organizmu.
Na jej rozwój mają wpływ m.in. niedożywienie oraz złe warunki mieszkaniowe. Inne czynniki sprzyjające zachorowaniu na gruźlicę to: zakażenie HIV, cukrzyca, choroby nowotworowe, choroby krwi, schyłkowa niewydolność nerek, leczenie immunosupresyjne np. w stanach po transplantacji, pylica płuc, leczenie sterydami przez okres dłuższy niż 3 tygodnie w dawce powyżej 15mg/dobę, szybka utrata masy ciała.
Do kogo kierowany jest program:
Do udziału w „Programie Profilaktyki Gruźlicy” zapraszamy osoby dorosłe zadeklarowane do pielęgniarki NZOZ w Osielcu nie posiadające w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy. Badania powinny wykonać szczególnie osoby, które miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą lub osoby, u których stwierdza się przynajmniej jedną z następujących okoliczności, które mogą się przyczynić do rozwoju choroby:
- bezrobocie
- niepełnosprawność
- obciążenie długotrwałą chorobą
- obciążenie problemem alkoholowym i/lub narkomanią
- bezdomność
Zagrożenie chorobą sprawdzane jest podczas wywiadu z pielęgniarką podstawowej opieki zdrowotnej. Osoby, które miały kontakt z chorym na gruźlicę, bądź wobec których istnieją inne przesłanki, mogą się zgłosić bez skierowania do pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, do której złożyli deklarację wyboru. W uzasadnionych przypadkach, pacjenci kierowani są do lekarza, który zleca szczegółowe badania.